Beroepsopleiding GB
De beroepsopleiding Geestelijk Begeleider bestaat uit een programma van een reeks hoor- en werkcolleges. Elk module wordt afgesloten d.m.v. een tentamen, een presentatie of andere vorm. Het laatste jaar wordt afgesloten met een praktijkstage en/of onderzoek en eindscriptie.
Vakgebieden beroepsopleiding GB
Binnen de beroepsopleiding Geestelijk Begeleider komen de volgende vakgebieden aan bod:
Praktijk Geestelijke Begeleiding
Men leert deskundig en professioneel omgaan met het levensverhaal en de levensproblemen van mensen; daarvoor wordt een structuur en een zinzorgmodel uitgewerkt. Er wordt geoefend aan de hand van het eigen levensverhaal en materiaal ontworpen om in de eigen praktijk van geestelijke begeleiding te kunnen gebruiken. Daarnaast wordt de logotherapie van Viktor Frankl als zingevingsmodel aangeboden.
Visies op geestelijke begeleiding
De grote wereldreligies en religieuze stromingen hebben elk verschillende visies op leven en dood en de existentiële en zingevingsvragen die mensen bezighouden. Deze modules bieden kennis en inzicht in die verschillende benaderingen en met name de manier waarop men in de verschillende tradities de geestelijke begeleiding van mensen heeft ingericht. Ook wordt aandacht besteed aan enkele kenmerkende Nederlandse niet-religieuze visies op geestelijke hulpverlening.
Psychopathologie en verlieservaring
De student krijgt inzicht in kenmerken en diagnostiek van psychische stoornissen. Ook wordt aandacht besteed aan psychosociale aspecten van ouderdom, verlies en rouw.
Transpersoonlijke en parapsychologie
Transpersoonlijke psychologie is het onderzoeken van ervaringen van verbondenheid en verwevenheid tussen personen, tussen mens en natuur en tussen mens en kosmos. Sommige van deze verschijnselen lijken in strijd met een gevestigd wereldbeeld en worden daarom paranormaal genoemd. Onbegrepen verschijnselen kunnen tot psychische nood leiden (‘spiritual emergency’). Aan de orde komen verder de spirituele kanten van de bijna-doodervaring, de Jungiaanse psychologie, psychosynthese en humanistische psychologie.
Gezondheidsrecht
Over de ethisch/juridische uitgangspunten, wetten en regelingen die de relatie met de cliënt transparanter maken en tegelijkertijd structuur en richting geven aan het hulpverleningsproces.
Organisatie van de zorg
Deze module behandelt de organisatie van de zorg in Nederland en de samenhang tussen reguliere en complementaire zorg. Ook de karakteristieken van de diverse beroepsgroepen komen aan de orde. De student wordt gevraagd te reflecteren op de eigen positie als hulpverlener en een persoonlijk beroepsprofiel te ontwikkelen.
Gespreksvoering
Goede persoonlijke gespreksvoering of counseling is een belangrijk aspect van het vak van geestelijk begeleider. Verschillende type vormen/methodes van gespreksvoering komen hier aan de orde en er wordt dieper ingegaan op een cliëntgerichte houding en een zingevingsgerichte benadering.
Rituele vormgeving
Een geestelijk begeleider is ook als ritueelbegeleider een belangrijke intermediair. Dit vergt niet alleen gespreks- maar soms ook verbeeldingstechnieken. In deze module leert de student de voorwaarden voor ritueelbegeleiding en er wordt geoefend met persoonlijke en collectieve symbool- en verhaalelementen die deel uitmaken van een ritueel. Aan de hand hiervan is men in staat een eigentijds ritueel vorm te geven of te helpen vormgeven.
Beroepsvoorbereidende vakken
Leertrajectbegeleiding
De student leert de eigen ontwikkeling te sturen om een beroepsidentiteit te ontwikkelen.
Supervisie en intervisie
Methodisch stilstaan bij de eigen praktijk draagt bij tot de ontwikkeling als professional: de student brengt de eigen praktijkervaring in en leert op basis van eigen reflectie en de feedback van anderen op het vlak van denken, voelen en handelen.
Stages
In de loop van het eerste jaar begint de student met een uitgebreide praktijkstage om kennis te maken met verschillende handelingsgebieden van het werkveld en het geleerde in de praktijk te brengen.
Eindscriptie en onderzoek
De eindscriptie bestaat ofwel uit een goed uitgewerkt verslag van de stage, ofwel een zelfstandige scriptie op één van de terreinen van de opleiding. De student laat zien zelfstandig een (empirisch of literatuur-) onderzoek uit te kunnen voeren en hiervan een samenhangend verslag te schrijven.
Studiebegeleiding
Opnieuw een studie oppakken naast je baan, vrijwilligerswerk en/of je gezin vraagt om een goede inpassing in een werkweek. Vanuit de Academie voor Geesteswetenschappen krijg je daarbij ondersteuning.
Iedere opleiding heeft een eigen studiecoördinator. Naast de inhoudelijke modules is er in basisopleidingen ruime aandacht voor studie- en leertrajectbegeleiding.
De studiecoördinatoren, in samenwerking met andere docenten, begeleiden je in het studeren en de persoonlijke en professionele ontwikkeling die daardoor ontstaat. In de beroepsgerichte opleidingen wordt naast de inhoudelijke modules de benodigde tijd ingeruimd voor leertrajectbegeleiding, supervisie, intervisie, stage en stagebegeleiding.
Lydia Meiling, studiecoördinator Geestelijk Begeleider
Geestelijke begeleiding is nu harder nodig dan ooit. Door snelle veranderingen kampen veel mensen met levens- en zingevingsvraagstukken.
Wie ben ik ten diepste, waar kom ik vandaan en waar ga ik heen? Wat vraagt het leven van mij? Zeker mensen die te maken krijgen met heftige gebeurtenissen die een keerpunt in hun leven kunnen zijn: ongeneeslijke ziekte, verlies, scheiding of beperkte tijd van leven. Als geestelijk begeleider kun je hen bijstaan door ‘geestelijk’ te luisteren en te verbinden. Door een andere laag aan te raken of door met je nabijheid een stukje ruimte of licht te creëren.
Er zijn talloze situaties, doelgroepen of momenten te bedenken waarbij geestelijke begeleiding wenselijk of noodzakelijk is. In Nederland is het beroep Geestelijk Begeleider (in tegenstelling tot Geestelijk Verzorger) relatief jong. Dat betekent dat we pioniers zijn in ons werkveld. De erkenning door SKGV geeft ons vertrouwen dat we op de goede weg zijn, maar ook dat we nog veel kansen met elkaar kunnen oppakken. Hoe jij dit persoonlijk en beroepsmatig gaat vormgeven na je studie hangt ook af van je specifieke competenties en je authentieke persoonlijke bestemming in dit leven.
Als studiecoördinator bevraag, ondersteun en daag ik je graag uit in dit bewustzijnsproces, zodat je jezelf, vanuit je eigen levenservaring en biografie, kunt ontwikkelen tot authentiek geestelijk begeleider.
Lydia Meiling
Studiecoördinator en docent Geestelijk Begeleider
Kennis & Vaardigheden
Tijdens de 2-jarige beroepsopleiding Geestelijk Begeleider werk je aan de ontwikkeling van theologische, spirituele, psychologische en therapeutische deskundigheid om iemand te begeleiden in zijn of haar relatie tot levensvragen, ziekte, dood en keuze bij ingrijpende gebeurtenissen.
Tevens krijg je kennis en begrippen aangereikt om modellen van geestelijke begeleiding toe te passen in (individuele) cliëntbegeleiding. Daarnaast schenken we aandacht aan medisch-ethische discussies, theorieën rondom dilemma’s in de gezondheidszorg en vraagstellingen rondom het levenseinde.
Studieopzet en tentamens
Aan de Academie volg je modules van steeds 4 dinsdag- of donderdagavonden of 5 dagdelen op zaterdag met hoor- en werkcolleges over één onderwerp. Daarnaast vragen we de nodige thuisstudie van je. Alle modules worden afgesloten met een tentamen, meestal in de vorm van een take-home opdracht.
Studieklimaat
Het studieklimaat binnen deze opleiding kenmerkt zich door een respectvolle openheid en dialoog. Het is een afspiegeling van ons onderwijs omdat wij niet aan één religie of levensbeschouwing gebonden zijn. Ons studieklimaat wordt eerder gekenmerkt door een onderzoekende houding dan het vinden van onvoorwaardelijke antwoorden op de grote vragen van het leven. Je leert niet alleen van de docent maar ook van je medestudenten. Door met een open hart van en met elkaar te leren, ontstaan er hechte klassen met studenten die elkaar ondersteunen en verrijken tijdens de studie. Veel studenten ervaren de verbinding onderling als thuiskomen bij gelijkgestemden.
Leerdoelen & eindtermen
Na het volgen van de opleiding Geestelijk Begeleider beschik je over de volgende deskundigheden en vaardigheden:
- Zelfstandig en onbevangen vanuit een breed kennisperspectief kunnen nadenken over zingevingsvragen, spiritualiteit en transcendentie; in staat tot reflecteren op eigen gedrag, denken en gevoelens.
- Zelfstandig en geïnspireerd de weg kunnen vinden in sociaal wetenschappelijke, (para)psychologische en natuurwetenschappelijke paradigma’s met betrekking tot zingevingsvragen.
- Onbevooroordeeld maar ook kritisch kennis kunnen nemen van inzichten over bijzondere bewustzijnstoestanden, buitenzintuigelijke waarneming, meditatiemethoden en andere ingangen tot transcendentie of spiritueel inzicht.
- Zodanige psychologische, medisch-biologische en sociaal wetenschappelijke kennis waardoor je in staat bent zelfstandig een hulpverleningsrelatie aan te gaan, waarbij de eigen mogelijkheden en beperkingen verantwoord kunnen worden ingeschat.
- Voldoende psychologische en communicatieve vaardigheden om met methodische gespreksvoering cliënten verantwoord en effectief te begeleiden en te ondersteunen bij de omgang met zingevingsproblematiek en spirituele ontwikkeling.
- Voldoende inzicht in de sociologische, psychologische, psychiatrische, juridisch-ethische en organisatorische aspecten van een hulpverleningsrelatie om je op verantwoorde wijze professioneel te kunnen positioneren in het zorgsysteem en om te complexe problematiek te kunnen onderkennen en effectief door te kunnen verwijzen.
- Dusdanige beheersing van inzicht en vaardigheden zoals hierboven omschreven, dat daarin ook de psychosociale basiskennis is geïntegreerd, zoals die vereist is door relevante beroepsverenigingen en externe instanties voor accreditatie van dit type beroepsopleiding.
Arbeidsmarktperspectieven
Geestelijk Begeleiders zijn werkzaam in ziekenhuizen, verpleeghuizen, psychiatrische inrichtingen, verzorgingshuizen, vormingscentra of andere instellingen van (geestelijke) gezondheidszorg. Sommigen voeren een zelfstandige praktijk.
