Basisopleiding S&Z
In de basisopleiding Spiritualiteit & Zingeving krijg je aanknopingspunten aangereikt voor een individuele zoektocht, zonder dat deze wordt ingebed in dogmatische religieuze, wetenschappelijke of politieke leerstellingen. Het uitgangspunt is inspiratie en verwondering met daarnaast een kritische, individuele kenniswerving en -toepassing.
Je volgt in de basisopleiding een moduleprogramma met op zaterdagen of dinsdagavonden hoor- en werkcolleges. De modules worden afgesloten met een tentamen, meestal in de vorm van een take-home tentamen. Daarvoor wordt de nodige thuisstudie gevraagd.
Vakgebieden basisopleiding S&Z
Onze opleidingen kennen verschillende vakgebieden. Hierin bieden we diverse modules aan. In de basisopleiding van Spiritualiteit & Zingeving komen de volgende vakgebieden aan bod:
Zingeving
Naast reflecteren over de zin van je leven, kun je door iets aan de wereld te geven of te ontvangen zin in je leven ervaren. In deze modules komen verschillende referentiekaders voor zingeving aan de orde, zoals religie, humanisme en verschillende spirituele stromingen. Daarnaast gaan we in op filosofische en psychologische inzichten, met bijzondere aandacht voor de logotherapie van Viktor Frankl.
Spiritualiteit
Spiritualiteit lijkt te verschijnen waar geconstitutioneerde religie verdwijnt. We besteden aandacht aan het begrip spiritualiteit binnen een geseculariseerde samenleving en de samenhang met filosofie. In de module Symbool en Mythe kijken we naar de spirituele betekenis van mythen over de wereld, van de oudheid (scheppingsmythen) tot aan de mythen in de huidige samenleving, met aandacht voor het werk van Jung en Campbell. Om een ruimer inzicht in je eigen levensloop en thematiek te verkrijgen, maak je kennis met de (spirituele) biografie: via de methodiek van het autobiografisch schrijven ga je fragmenten van je eigen levensweg en die van anderen onderzoeken.
Filosofie en zelfreflectie
Hier maak je kennis met de grote denkers uit de westerse filosofie en de grondideeën en thema’s die voor zingeving een bijzondere relevantie hebben – waaronder Plato’s Ideeënleer en het neoplatonisme, Aristoteles, Kant, James en Wittgenstein en de metafysica. Ook werk je aan zelfreflectie en het onderzoeken van je eigen standpunt ten aanzien van filosofische, ethische en zingevingsvragen.
Wereldgodsdiensten en mystiek
In deze modules bieden we je kennis en inzicht in enkele kenmerken van de grote wereldreligies: hun ontstaan, geschriften, godsbeeld, mensbeeld en vieringen. We bezien de religies tevens in hun onderlinge relatie en hun verschillen/overeenkomsten. We besteden bijzondere aandacht aan de mystieke tradities en waar deze elkaar raken.
Westerse esoterie en spirituele stromingen
Deze modules gaan over de grote lijnen van de geschiedenis van de westerse esoterie en de essentie van het esoterisch gedachtegoed. We schenken bijzondere aandacht aan het esoterisch christendom (de Nag Hammadi- en Hermetische geschriften). Ook de daaraan verwante stromingen komen aan bod: de alchemie, de theosofie, de antroposofie, rozenkruisbeweging en de vrijmetselarij.
Psychologie en spirituele ervaringen
In deze modules bieden we feitelijke kennis en inzicht in enerzijds de verschillende psychologische stromingen zoals de biologische, de leertheoretische, de humanistische en de systeemtheoretische benadering. Daarnaast behandelen we de menselijke levensloop van baby tot volwassene, waarbij we aandacht geven aan de normale ontwikkeling én de invloeden vanuit de omgeving op die ontwikkeling en het ontstaan van achterstandssituaties. Je verdiept je daarnaast ook in de religieuze ervaring en bijzondere bewustzijnstoestanden, waarbij de benaderingen van met name Jung, Assagioli en William James aan bod komen.
Sociologie en metafysica
Sociologie is de wetenschap die bestudeert hoe in onze samenleving alles met elkaar verbonden is; die wetenschap roept ook veel spirituele vragen op. Zowel oude wijsheidstradities als nieuwe inzichten vanuit de kwantumfysica en de neurologie kunnen hierbij helpen.
Ethiek
De ethische vraag over goed en kwaad wordt vaak in verband gebracht met de religieuze vraagstelling van heil-onheil, of de maatschappelijke vraagstelling van rechtvaardigheid. Je maakt kennis met de wijze waarop de grote wereldgodsdiensten en seculiere tradities deze vragen beantwoorden. Je krijgt inzicht in de overeenkomsten en verschillen binnen de verschillende tradities en de redenen daarvoor.
Parapsychologie en nieuwe wetenschap
Deze modules gaan over het wetenschappelijk onderzoek naar bijzondere menselijke ervaringen en waarnemingsvormen die niet met de normale zintuiglijkheid te verklaren zijn: telepathie, helderziendheid, telekinese, de bijna-doodervaring (BDE) en synchroniciteit. We bekijken of deze ervaringen al of niet in te passen zijn in het natuurwetenschappelijk denken en wat zij kunnen betekenen voor ons dagelijks leven. Daarnaast biedt de kennis over nieuwe wetenschappen zoals de kwantumfysica, de systeemtheorie en het bewustzijnsonderzoek stof tot nadenken over de beperktheid van ons huidige wetenschappelijke paradigma en leer je nieuwe denkwijzen te hanteren.
Oriëntatie vervolgstudie
Om je te kunnen oriënteren op de vervolgstudies Vrije Studierichting of de beroepsopleiding voor Geestelijk Begeleider, maak je in deze module kennis met enkele begeleidingsmodellen voor de geestelijke begeleiding. De belangstelling voor zingevingsvragen wordt specifiek bezien vanuit dit vakgebied. Daarbij komen termen als levensweg, levensverhaal en moderne cultuur aan de orde.
Studiebegeleiding
Opnieuw een studie oppakken naast je baan, vrijwilligerswerk en/of je gezin vraagt om een goede inpassing in een werkweek. Vanuit de Academie voor Geesteswetenschappen krijg je daarbij ondersteuning.
Iedere basisopleiding heeft een eigen tutor, die een luisterend aanspreekpunt is voor studiegerelateerde vragen. Naast de inhoudelijke modules is er in basisopleidingen ruime aandacht voor studie- en leertrajectbegeleiding.
De tutoren, in samenwerking met andere docenten, begeleiden je in het studeren en de persoonlijke en professionele ontwikkeling die daardoor ontstaat. In de beroepsgerichte opleidingen wordt naast de inhoudelijke modules de benodigde tijd ingeruimd voor leertrajectbegeleiding, supervisie, intervisie, stage en stagebegeleiding. Een eindwerkstuk of scriptie vormt de afronding van je opleiding.
Kees Voorhoeve, tutor Spiritualiteit & Zingeving
Door de eeuwen heen hebben vele religieuze, spirituele en filosofische stromingen de mens gestimuleerd om te reflecteren op de zin van het bestaan en op zoek te gaan naar de spirituele essentie, de authentieke kracht of diepere geestelijke drijfveer van ons leven. Verschillende zingevingsvragen spelen hierbij een rol: Wat is echt belangrijk in mijn leven? Wie ben ik? Waar haal ik inspiratie vandaan? Hoe kan ik wakker worden voor de essentie? Op welke wijze kan ik omgaan met tegenslagen? Hoe kan ik in mijn ervaring rust en ruimte creëren zodat ik mij kan verbinden met liefde en wijsheid? In de opleiding Spiritualiteit & Zingeving gaan we verdiepend oude wijsheidsscholen, wereldgodsdiensten, filosofische systemen en mystieke tradities bestuderen en we zullen daarbij steeds een koppeling maken naar de moderne tijd, onze eigen ervaring en de verschillende zingevingsvragen. Op deze wijze kan een persoonlijke en pluriforme levenskunst zich ontvouwen waarbij we meer bewust worden van onze levensvisie en een proces van spirituele groei kunnen ondergaan.
Ik wens je veel bezieling, enthousiasme en avontuur toe bij deze ontdekkingsreis.
Kees Voorhoeve
Tutor en docent Spiritualiteit & Zingeving
Studieopzet en tentamens
Op de Academie volg je moduleprogramma’s van steeds vier avonden of vijf zaterdagen met hoor- en werkcolleges over één onderwerp. Daarnaast wordt de nodige thuisstudie van je gevraagd.
Thuisstudie is een belangrijk onderdeel van het leerproces en ook nodig om de tentamens, vaak een take-home tentamen, te maken.
Alle modules worden afgesloten met een tentamen, meestal in de vorm van een take-home tentamen. In de regel krijg je zes weken de tijd om een tentamen te maken. De docent krijgt zes weken de tijd om
tentamens na te kijken. Gestreefd wordt naar een nakijktijd van drie weken. Tentamens zijn tien jaar geldig. Daarnaast maak je jaarlijks een portfolio als afronding van de studie- of leertrajectbegeleiding. Een take-home tentamen is een persoonlijke verwerking van de lesstof. Tijdens dit gedeelte van het leerproces kan het behulpzaam zijn om met een medestudent van gedachten te wisselen over de inhoud van je take-home tentamen. Deze vorm van uitwisseling en samenwerking stimuleren we omdat dit het wederzijdse leren stimuleert. Vermeld altijd bronnen waaruit je citeert of kennis aanhaalt. Plagiaat bij het tentamen, het overnemen van teksten van anderen en die als eigen werk presenteren, heeft gevolgen.
