“Wat kunnen woorden wat beelden niet kunnen?”, vraagt onze docent Job Smit, die het lesstokje van Peter Kortekaas heeft overgenomen. Tijdens Jobs meer theoretische module Zingeving in perspectief  leren we op een systematische manier naar zingeving kijken aan de hand van zijn indrukwekkende proefschrift Antwoord geven op het leven zelf. De vraag van Job intrigeert me. Woorden, zo vinden we vaak, beperken, categoriseren en sturen. Is een woordeloze ervaring of beeld daardoor altijd veelzeggender? Er borrelt direct een recente ervaring op.

Naast student ben ik ook docent en verzorg ik op dit moment de module Zingeving en levensbestemming. In deze module staan we stil bij de readings van de Amerikaanse ziener Edgar Cayce (1877-1945). Cayce gaf in zijn leven zo’n 14.000 readings die allemaal gedocumenteerd zijn. Deze schat aan informatie bevat een praktische weg om je unieke levensbestemming, zielsverlangen én je zielskwaliteiten op het spoor te komen. Dit proces mag ik bij mijn studenten begeleiden en hen aanmoedigen hun kwaliteiten en verlangen in woorden uit te drukken.

Ik schuif aan bij Annemarie, die haar zielskwaliteiten in de vorm van vier essentiële talenten aan een vel papier heeft toevertrouwd. Annemarie is blij met de woorden die ze gaf aan drie van de vier talenten. De vierde heeft ze voorlopig ‘bouwen’ genoemd, maar het ‘past’ niet. Terwijl ik naast haar zit krijg ik het woord ‘vernieuwen’ door dat ik er spontaan uitfloep. Annemarie lijkt door de bliksem getroffen. “Ja”, zegt ze geëmotioneerd. Dit is het dat in mijn hele leven al doe, maar dat vaak niet wordt gezien.” Dit ene woord maakt Annemarie van haar bijzondere kwaliteit bewust. We beleven samen een intiem moment waarin van ziel tot ziel een verbinding voelbaar is.

Reflecterend op mijn gesprek met Annemarie schiet de inaugurele rede van prof. dr. Ellen van Wolde mij te binnen. Van Wolde is gefascineerd hoe woorden in een cultuur in de loop van de tijd hun betekenis krijgen. In haar rede grijpt ze terug op het scheppingsverhaal in Genesis. Volgens haar tekstkundige uitleg van het werkwoord asa in dit verhaal, roept God iets in het leven, bijvoorbeeld het licht, de hemel en de mens. In dit scheppingsverhaal wordt ook het werkwoord bara genoemd, dat volgens Van Wolde aangeeft dat Hij niet alleen schept door iets uit het niets te creëren, maar dit ook op een andere manier doet: Hij maakt van een eenheid twee ruimtelijk gescheiden eenheden, zoals Hij de hemel en de aarde scheidt. Een eenheid scheiden in twee verschillende delen kan daardoor ook scheppend zijn.

Beelden kunnen een geheel aan gevoelens en betekenissen oproepen, terwijl woorden hierin juist een scheiding aanbrengen. Hoewel je ‘bouwen’ en ‘vernieuwen’ als twee verschillende omschrijvingen voor hetzelfde kunt beschouwen – je bent immers bij beide bezig met iets nieuws neerzetten – hadden de woorden voor Annemarie wezenlijk andere betekenissen.

Dat je met woorden een scheiding aanbrengt hoeft dus niet beperkend te zijn. Integendeel. Scheppen doe je niet alleen door iets uit niets creëren, maar ook door een scheiding aan te brengen tussen wat er al is. Wat we iedere dag wel of juist niet tegen de ander zeggen kan scheppend zijn: een vraag, opmerking of een enkel woord brengt zo, net als bij Annemarie, juist een nieuwe wereld tot leven. Een woord kan dus beperken én scheppen. Reden te meer om op gepaste manier met de kracht ervan om te gaan.

Bron: Terug Naar Het Begin, Ellen van Wolde

Over Ellen van Son

Ellen van Son is als directeur van de Academie voor Geesteswetenschappen tot haar eigen verrassing weer in de schoolbanken terecht gekomen. En wel in die van de terugkomklas voor de beroepsopleiding van Geestelijk Begeleider, onlangs erkend door Stichting Kwaliteitsregister Geestelijke Verzorgers (SKGV). Oud-studenten komen dit studiejaar terug om via een op maat gemaakt onderwijsprogramma alsnog dit erkende diploma te halen.

Wil je weten hoe het Ellen in de opleiding vergaat? De blog die ze bijhoudt over het werk van een geestelijk begeleider en vooral ook over wat de opleiding persoonlijk met haar doet, vind je vanaf nu op onze website.