“De werkelijkheid is meerdimensionaal.” Onze docent Peter Kortekaas illustreert zijn uitspraak door water als voorbeeld te nemen: de scheikundige is gefascineerd door niet-zichtbare H₂O-moleculen en hun onderlinge bijzondere verbinding en de boer verwelkomt dankbaar de regen na een droge periode. De surfer is blij met hoge golven terwijl de kapitein van een schip in nood ze vervloekt. Het gaat allemaal om water, maar iedereen ervaart dit op zijn of haar eigen manier, betoogt Peter Kortekaas.

Als de werkelijkheid om ons heen meerdimensionaal is, geldt dat dan ook voor de werkelijkheid in onszelf, zoals ons gevoelsleven?

Aan de hand van een persoonlijke ervaring kan ik deze vraag positief beantwoorden. Mijn zoon is een langere periode ernstig ziek geweest. In die tijd ervaarde ik een palet aan gevoelens: verdriet, onmacht, boosheid en in de steek gelaten worden door een deel van mijn omgeving. Het lot van mijn kind en ons gezin was ongewis en die onzekerheid duurde voort. Al deze gevoelens raasden voort in mij, maar dat zag ik toen niet als meerdimensionaal. Ze hadden voor mij slechts één grond, namelijk de angst om hem en ons gezin te verliezen.

Mijn gevoelsleven werd plots wél meerdimensionaal tijdens een onverwachts moment op een doordeweekse ochtend. Ik keek na het opstaan in de badkamerspiegel en werd overvallen door een existentiële vraag: kon ik, ondanks alles wat er met mijn zoon was gebeurd en misschien nog zou gebeuren, ook het gevoel van onvoorwaardelijke liefde voor hem toelaten? Vanuit mijn ziel kon ik volmondig ‘ja’ zeggen. Door dit moment van genade werd mijn gevoelsleven meerdimensionaal: naast al die gevoelens van verdriet en onmacht was er liefde. Het gaf mij de kracht om door te gaan.

Van Knippenberg brengt ons gevoelsleven in verband met onze ziel. In het boek Existentiële zielzorg schrijft hij over de ziel als “de mogelijkheid in mensen om te raken aan de binnenkant van de werkelijkheid”. Ons leven, dat zich onlosmakelijk in de tijd en ruimte afspeelt, is volgens Van Knippenberg het buitenverhaal. Het binnenverhaal is de betekenis die we eraan geven. De betekenis van het ziekteverhaal van mijn zoon lichtte pas op toen ik de ambivalente, schijnbaar tegengestelde gevoelens in mijzelf kon ervaren.

Het nu op deze manier onder woorden kunnen brengen van deze ervaring is voor mij de meerwaarde van de module over Existentiële Zielzorg die nu ten einde is. Naast het overbrengen van mijn dank aan Peter Kortekaas geef ik graag het laatste woord aan Van Knippenberg met misschien wel de mooiste zin uit zijn boek: “Zo is de kunst van liefde afhankelijk van de bekwaamheid om om te gaan met ambivalente gevoelens”.

Over Ellen van Son

Ellen van Son is als directeur van de Academie voor Geesteswetenschappen tot haar eigen verrassing weer in de schoolbanken terecht gekomen. En wel in die van de terugkomklas voor de beroepsopleiding van Geestelijk Begeleider, onlangs erkend door Stichting Kwaliteitsregister Geestelijke Verzorgers (SKGV). Oud-studenten komen dit studiejaar terug om via een op maat gemaakt onderwijsprogramma alsnog dit erkende diploma te halen.

Wil je weten hoe het Ellen in de opleiding vergaat? De blog die ze bijhoudt over het werk van een geestelijk begeleider en vooral ook over wat de opleiding persoonlijk met haar doet, vind je vanaf nu op onze website.