Door Annet Hoeijmans – Boon

‘Het leven is slechts een proces,’ zei een boeddhistische meditatieleraar tegen Jotika Hermsen toen ze hem vertelde dat haar vader was overleden. Op dat moment kon ze weinig met dit antwoord. Ze vond het weinig begripvol en werd er zelfs emotioneel opstandig van. Later echter, toen ze verder innerlijk ontwikkeld was door de beoefening van Vipassana-meditatie, ging ze de mystieke werkelijkheid van de opmerking innerlijk steeds meer doorvoelen, herkennen en verstaan. Ze begon te begrijpen dat het leven inderdaad een doorgaand veranderingsproces is van lichamelijke en geestelijke verschijnselen.

Dit en andere inzichten beschrijft Hermsen in de bundel Anders zien. De mooiste teksten van meditatieleraar Jotika Hermsen. Een boek dat je raakt door zijn eenvoud.

Van katholieke naar boeddhistische non 

Jotika Hermsen (1932) leefde 24 jaar als franciscaner kloosterzuster tot ze tot een nieuw inzicht kwam. Ze schrijft hierover: ‘Toen ik op mijn 21e naar het klooster ging wilde ik voor God leven. In de jaren zestig, een tijd van een veranderende moraal, kwam de betekenis van het religieuze leven in de maatschappij onder vuur te liggen. In die periode wist ik ineens: God is een ‘concept’ door mensen bedacht. Dit inzicht had innerlijk grote invloed op mij. Mijn godsbeeld veranderde. Ik was in verwarring en trad uit het klooster.’ 

In 1986 kwam ze op het spoor van het boeddhisme. Ze ontmoette de boeddhistische monnik Bhikkhu Mettavihari, een ontmoeting die ze volgens eigen zeggen ‘van hart tot hart beleefde’. Ze kwam op mystieke wijze ’thuis in haar innerlijke weten’. Mettavihari werd haar eerste leraar. In de jaren die volgden maakte Hermsen kennis met Vipassana-meditatie en verwierf ze veel inzicht in de boeddhistische leer waar deze vorm van meditatie uit voortkomt. 

 In 1995 nam Hermsen de acht boeddhistische leefregels aan en werd ze boeddhistisch non. Dat wat ze tevergeefs had gezocht in de katholieke traditie had ze gevonden in het boeddhisme. Ze realiseerde zich dat ze niet was uitgetreden uit haar diepste verlangen om te leven voor God maar dat alleen de vorm van die God was veranderd. De leer van de Boeddha werd voor haar een manier van in het leven staan. Het steeds dieper doordringende besef dat het Goddelijke niet buiten jezelf moet worden gezocht maar ontdekt in je eigen diepste wezen vervulde haar met steeds meer met vreugde.  

 Delen en onderwijzen
Jotika Hermsen zet zich volledig in voor het delen en onderwijzen van de leer van Boeddha. Zo richtte ze in 1993 de stichting Sangha Metta op, een netwerk van mensen die hierdoor zijn geraakt zijn en voor wie liefdevolle vriendelijkheid een dagelijkse bron van inspiratie is. Verder gaf ze onder andere van 1992 tot 2010 leiding aan de boeddhistische tempel in de Sint Pieterspoortsteeg in de binnenstad van Amsterdam en verzorgde ze van 2002 tot en met 2012 een maandelijkse radiocolumn voor de boeddhistische omroep. En voortdurend, ook tegenwoordig nog, was ze actief als meditatieleraar en organiseerde ze vele (stilte)retraites.

In 2005 ontving Hermsen de Outstanding Women in Buddhism Award van de Verenigde Naties voor de lichte en levendige manier waarop ze de boeddhistische leer verspreidt en zo veel mensen bereikt en beroert.  

Anders zien
Een flink aantal teksten, waaronder veel columns waarin Jotika Hermsen haar levenshouding en -visie in de voorbije jaren heeft gedeeld is nu ter ere van haar 90ste levensjaar verzameld in het prachtig geïllustreerde Anders zien. Hierin legt ze het boeddhistische gedachtegoed doorleefd en in alle eenvoud uit, bijvoorbeeld door ontmoetingen en gebeurtenissen uit het dagelijks leven te koppelen aan belangrijke thema’s. Zo schrijft ze dat het diep doordringende besef dat we alles waar we aan gehecht zijn vroeg of laat weer moeten loslaten moeilijk is en pijn doet. Je gaat hierdoor anders kijken naar het leven – en dus ook ‘anders zien’.  

Ik als lezer voelde veel herkenning in de terugkoppeling naar het dagelijks leven. Herkenbaar, eenvoudig en aansprekend. We zijn immers allemaal medereizigers op het levenspad en onderdeel van het leven als een voortdurend veranderingsproces.  

 Anders zien – de mooiste teksten van meditatieleraar Jotika Hermsen | Samengesteld door Frieda Pruim | Uitgeverij Genoeg | 224 blz. | € 22,99 

Annet (1948) is al vele jaren getrouwd, trotse moeder en oma. Ze studeerde af als Yogadocent, Spirituele Psychotherapeut en communicatietrainer. Ze is werkzaam geweest binnen het bedrijfsleven. Als spirituele counselor werkt ze vanuit het fundamentele vertrouwen dat alle potentie voor verandering zich bevindt binnen het individu. Zo inspireert ze de ander een dialoog aan te gaan met het innerlijke weten om de eigen antwoorden te ontdekken en tot expressie te brengen. Haar website: www.ennoia.nl