‘There is a crack, a crack in everything, that’s how the light gets in’

‘Zo kan het licht erin’ luidde het motto van een sfeervolle avond waarin theoloog Frank Kazenbroot liederen van dichter en zanger Leonard Cohen ten gehore bracht. Het felle neonlicht in het klaslokaal werd getemperd en toepasselijk stak Kazenbroot een kaars aan. Op deze vierde avond van Muziek & Spiritualiteit in de Capita Selecta-serie vertelde Kazenbroot aanstekelijk over acht liederen, zoals ‘The Window’ en ‘Who by the fire’. Ontroerend was het slot van de bijeenkomst waarin we gezamenlijk keken en luisterden naar een gloedvol optreden van Cohen waarin hij een van zijn beste liederen zong: ‘Hallelujah’.

Spiritualiteit
Frederico Garcia Lorca (1898 – 1936) blijkt Cohens inspiratiebron te zijn geweest. Door deze Spaanse dichter en toneelschrijver kwam hij tot het schrijven van poëzie. Doordat hij daar echter geen geld mee verdiende, besloot hij te gaan zingen, en met succes. Zo vond zijn poëzie een mooie weg. Zijn gedichten veranderden in liederen waarin vanaf het begin spiritualiteit doorklonk. Cohen zong over het leven vanuit zijn eigen leven. Hierin kan je zijn joodse opvoeding herkennen, maar ook zijn eigen pijn, verdriet en de telkens terugkerende depressies. Liefde was eveneens een belangrijk thema in zijn poëzie en bijvoorbeeld terug te vinden in ‘Love itself’.

Zelfreflectie
We luisterden als eerste naar ‘Suzanne’, zijn eerste liefde, van zijn eerste album uit 1967. Dat lied ging ook over Jezus, over wie hij leerde toen een nichtje hem op jonge leeftijd meenam naar de katholieke kerk. Het verdriet, de gebrokenheid van de mensheid, vond hij terug in de gebrokenheid van Jezus. De thema’s van Cohens liederen gaan over (spirituele) ontmoetingen, over liefde, over relaties, over lichaam en geest die elkaar raken en zich verenigen, de dualiteit voorbij. Veel teksten van Cohen hebben diepere lagen en als je goed luistert, ontdek je steeds meer in zijn teksten. Hij houdt zichzelf en anderen een spiegel voor: zelfreflectie is voor hem een belangrijk thema.

Meditatie
Zijn zevenjarig verblijf in een boeddhistisch klooster, later in zijn leven, en zenmeditatie, verlosten Cohen van zijn depressies, angst en verdriet. Dankzij meditatie bevrijdde hij zich van zijn angst en paniek. In de stilte leerde hij dat alles voorbij gaat. Ook had de christelijke mystiek en de Kabbala een positieve invloed op hem. In het lied ‘Anthem’ bezingt Cohen de kracht van het hier en nu en waarin hij vogels iedere dag laat zingen: ‘Start again’. In dit prachtige lied komt de mystieke en hoopvolle tekst voor: ‘There is a crack, a crack in everything, that’s how the light gets in’. Zo liet Cohen telkens het licht binnen, licht dat toch steeds weer de duisternis binnendringt.