Boekrecensie: Ik rende met mijn oma door de mist - Bert van der Kruk • Academie voor Geesteswetenschappen

42 persoonlijke verhalen over de kracht van poëzie

Door Els Vegter

In deze poëziebundel geven bekende Nederlanders zich bloot in interviews. Door het delen van hun favoriete gedicht gunnen ze ons een kijkje in hun leven. De lezer maakt kennis met een keur aan poëzie en komt dichter bij bekende politici, schrijvers, zangers, religieuzen, acteurs of cabaretiers.

De interviews verschenen eerder in het tijdschrift ‘Volzin’. Vanaf 2010 interviewde journalist Bert van der Kruk (ex-ANP) bekende Nederlanders voor de rubriek ‘Dichterbij’. Hij sprak met ze over hun lijfgedicht en maakte een selectie uit alle bijdragen. De 42 mooiste verhalen en gedichten zijn in dit boek opgenomen. We laveren tussen oude dichtregels van Gerrit Achterberg door naar de muzikale poëzie van Paul van Ostaijen en de diepzinnige wijsheid van Bhusuku.

Zijnsvragen

De titel van het boek is ontleend aan een gedicht van Eva Gerlach. Dit verhaalt over een oma die aan het joggen is met haar kleinkind door de mist. Tijdens het hardlopen wisselen ze levensvragen uit. De jonge vrouw, misschien nog een kind, vraagt plompverloren naar de diepste wijsheid: “Wie ben ik eigenlijk?” Oma is niet voor één gat te vangen en antwoordt al rennend in de taal van de natuur: “Luister kind, de holte in de wervelstorm dat ben jij.” Zo wisselen oma en kleinkind zijnsvragen uit midden in een mistig landschap. Dit gedicht is de lieveling van kinderboekenschrijfster Anke Kranendonk. Haar schrijven komt voort uit bewegen. Ze loopt vaak door de duinen, vertelt ze, en krijgt dan inspiratie voor haar verhalen.

Genietend huilen

Cabaretière Paulien Cornelisse is geraakt door de eindigheid van de klassieke Remco Campert in het gedicht ‘Lamento’. Ze herkent het haperende in het gedicht, wat zij zelf ook heeft in haar zinsbouw, en vertelt: “Vroeger moest ik vaak huilen om dit mysterieuze gedicht, maar ook wel op een genietende manier. Genietend huilen: o wat erg, dat het leven ophoudt of een zomerliefde.”

Zo passeren gedichten van Nijhoff, Andreus, Breytenbach, Wilmink, Reve; meestal mannelijke dichters. Toch kiest er ook iemand voor de Zuid-Afrikaanse Antjie Krog. Een gedicht dat onder de huid kruipt en de onderlinge verwantschap van ons mensen haarfijn verwoordt. Het laatste fragment:

… maar daar waar ik jou ben
jou geworden ben
zing ik buiten mezelf
lichte polsslagen kwikzilverzingend
iets voorbij de hele mensheid gekaatst

Visserke vis

Emeritus hoogleraar Herman Pleij wordt blij van Paul van Ostaijen. “Ik maak mij nog ontzettend druk. Soms moet je de boel even de boel laten, zeker als je wat ouder wordt. Dus dan loop ik wat te slungelen, een beetje onbestemd. Je kunt koffie gaan zetten of de kat een schop geven, maar ik trek een boek uit de kast.” Dan pakt hij dus vaak Paul van Ostaijen. Voor deze bundel koos hij het gedicht ‘Marc groet ‘s morgens de dingen’: dag visserke-vis met de pijp.

Intieme leeservaringen

Deze bundel tilt je uit boven de dagelijkse beslommeringen. Intieme leeservaringen stapelen zich bladzijde na bladzijde op. Zoals Jan Terlouw over zichzelf zegt: “Mijn dierbaren vinden me een beetje een waaghalzerig figuur.”

Dit is een fijn en inspirerend boekje voor op je nachtkastje. In 42 gedichten leer je bekende mensen kennen in combinatie met hun onthullende verhaal of een mooie anekdote. De passie voor poëzie is voelbaar en kan voor de lezer een opstapje zijn om zelf weer eens in een dichtbundel te duiken van Ida Gerhardt, Rutger Kopland of Marjoleine de Vos.

Meld je aan voor een opleiding