Door Ilse van Leeuwen

Ontdek de mysticus in jou

De mogelijkheden om te reizen zijn momenteel zeer beperkt. Maar een innerlijke reis kan minstens zo mooi zijn! Het boek Er is meer in ons laat ons dat zien door ons mee te nemen naar de wereld van de mystiek.  

In dit boek worden indrukwekkende levenservaringen beschreven van vele bekende en onbekende mystici. Zij volgen de reis naar binnen, waar zij hun geest verkennen en mooie dingen ontdekken. Onder andere de innerlijke bespiegelingen van Dag Hammarskjöld (secretaris-generaal van de Verenigde Naties rond 1955) worden aangehaald. De volgende quote van Hammarskjöld verwijst naar de titel van het boek: “Datgene in mij dat meer is dan ikzelf”. Wat ‘datgene’ is, wordt beschreven met diepgang en finesse. Davidse leidt ons langs geschriften van diverse mystici en onderzoekt waar de overeenkomsten zitten. Ze bewandelen allen een andere route, maar komen uiteindelijk bij hetzelfde uit: diepgaande gevoelens van eenheid en acceptatie. Er wordt met dit boek een handreiking geboden om zelf ook op ontdekkingsreis te gaan. 

Een reisgids

Hoe is de innerlijke ontwikkelingsreis van diverse mystici geweest? Dat is een belangrijk onderdeel van het boek. Er zijn fraaie ervaringen, quotes en inzichten verzameld. Tevens worden belangrijke mystieke tradities, waaronder het soefisme, verkend. Ook eigentijdse leraren zoals Eckhart Tolle komen aan bod. En allemaal samen geven ze ‘de innerlijke reis’ weer die we als mens kunnen maken. Deze wordt gestructureerd aan de hand van zogenaamde merkstenen, die een spirituele weg kunnen markeren. Merkstenen zijn bijvoorbeeld ‘zelfkennis verkrijgen’ en ‘stilte ervaren’. De schrijver benoemt deze markeringen zelfs als reisgids. Het is een reis die velen van ons kunnen maken en waar nu structuur aan wordt gegeven. Sterk punt is dat de auteur zich eerder lerend opstelt dan belerend, waardoor de gids geen dogma wordt. Hij is open over zijn eigen leerweg en benut de opgedane inzichten om zijn ervaringen te toetsen. Wim Davidse is van origine een onderzoeker, dat is te merken aan zijn aanpak.

Je gaat op reis en neemt mee

Wat je vooral mee moet nemen als je de mystieke reis aanvangt is de nieuwsgierigheid om jezelf goed te leren kennen. De innerlijke reis is eigenlijk een weg naar onvoorwaardelijke (zelf)acceptatie. Dat geeft het boek een troostrijk karakter. De moeilijke gevoelens, die we geneigd zijn af te wijzen, mogen er zijn. Je kunt gewoon zijn wie je bent, met al je zon- en schaduwkanten. Je kunt daardoor uiteindelijk een diepe bron van geluk leren kennen. 

Mystiek van het alledaagse

We hebben tegenwoordig vooral een focus naar buiten en dat leidt de aandacht weg van ons innerlijk. Er is vrijwel altijd afleiding, er zijn altijd prikkels. Een mystieke houding kan ons terugbrengen naar onze kern. Het vereist een terugtrekken in jezelf zonder dat je een kluizenaar wordt. Deze houding kan gaan horen bij het leven van alledag. Je moet wel enige mate van stilte toe kunnen laten om af te kunnen stemmen op innerlijke bewegingen. Iedere dag even loskomen van je dagelijkse beslommeringen helpt je al in de goede richting. Hiermee lijkt de mystieke route wel geschikter voor de introverte mens. 

Deze focus op het innerlijk kan negatief gelabeld worden als navelstaren en een egocentrische blik. De mystici die in dit boek worden aangehaald zijn echter mensen die midden in het leven staan. Door het lezen wordt duidelijk dat mystieke ervaringen niet veel verschillen van die van ‘de gewone mens’. Mystici kun je zien als verheven mensen, maar ook zij hebben moeilijke emoties of een neiging om een masker op te zetten. Zij zijn wel bereid dit onder ogen te zien. Zij zijn erachter gekomen wat het ervaren van het hogere in de weg staat en ontmantelen dit. Een mystieke ervaring hoeft dus niet ver van je bed te zijn. Sterker nog: helemaal opgaan in iets, maken velen van ons wel eens mee. De mysticus ondergaat dit ten volle, reflecteert hierop en geeft hier (soms poëtische) woorden aan. Dat is dan de toegevoegde waarde van de mystiek. 

Mystiek is niet per se religieus

Je hoeft niet religieus te zijn om mystieke ervaringen op waarde te kunnen schatten. Het woord God komt vaak voorbij, maar laat dat de atheïsten onder ons niet afschrikken. Ook seculiere mystici komen aan bod. Hieruit blijkt al dat mystiek niet alleen vanuit religie kan worden beleefd. Het gaat over overweldigende ervaringen die als ‘goddelijk’ kunnen worden omschreven, omdat ze ontzagwekkend zijn. Het is echter niet alleen maar rozengeur en maneschijn. De eerlijkheid van de zelfobservatie maakt het namelijk praktisch en geeft een reality check die je met beide benen op de grond zet. 

Leeservaring

Voor de meer ervaringsgerichte lezer is dit boek een cadeautje. Achter, tussen en in de woorden voel je de mystiek. Dit is een boek dat ons boven de dagelijkse werkelijkheid uit tilt, mede door de mooie quotes die een tipje van de sluier van eenheidservaringen oplichten. Voor de praktischer ingestelde lezer biedt het een duidelijke handleiding voor persoonlijke ontwikkeling. Het boek is toegankelijk, informatief en bevat heldere modellen. De schrijver schiet af en toe wel door in het willen plotten van alle informatie in modellen. De exercitie om van het abstracte een handzaam model te maken roept echter waardering op. 

Het mysterie begint in jou

Waar je eerst misschien dacht dat mystieke ervaringen voor weinigen zijn weggelegd, maakt dit boek het bereikbaar voor mensen zoals jij en ik. De kans hierop is latent in ieder van ons aanwezig. Je zult er wel iets voor moeten doen, het is niet op bestelling te krijgen. Voor lezers die mystiek willen onderzoeken en zich over willen geven aan mogelijke zelf-overstijgende ervaringen is deze publicatie een aanrader. Het is toch goed nieuws dat we in deze tijd makkelijk op reis kunnen. Je hoeft niet over de landsgrens te gaan om nieuwe dingen te ontdekken. Wellicht alleen over de grenzen van jouw voorstellingsvermogen! 

Er is meer in ons. Leren van de mystici | Wim Davidse | Berne Media | 2019 | € 17,90

Ilse van Leeuwen is studente Spiritualiteit en Zingeving aan de Academie voor Geesteswetenschappen, organisatieadviseur en coach & trainer bij De Groeivraag. Ze houdt van vragen stellen, dialogen met diepgang en schrijven over persoonlijke groei.